Finlandiya Eğitim Sistemi Semineri: Yapının Temel Dayanakları

Finlandiya’nın Turku şehrinde bulunan Åbo Akademi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Laura Wickström ve öğrencileri Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı başkanı Prof. Dr. Seyfi Kenan’ın davetlisi olarak 12 Kasım 2025’te fakültemizi ziyaret etmişler ve grupla gelen Jonathan Stipesevic “What Makes Finnish Education Good?” konulu bir seminer vermiştir.

Marmara Üniversitesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü olarak, Finlandiya eğitim sistemi üzerine gerçekleştirilen bir seminerde Finlandiyalı meslektaşlarımızı ağırlama onuruna sahip olduk. Değerli meslektaşımız sunumunda, eğitim bilimleri alanında uzun süredir incelenmekte olan bu sisteme ilişkin özgün ve güvenilir bilgileri bizlerle paylaşmıştır. Ayrıca diğer konuklarımız da Finlandiya eğitim bağlamında öğretmen, öğrenci ve veli olarak edindikleri deneyimleri aktararak, özellikle temel ve yükseköğretim düzeylerinde çeşitli paydaşlara ilişkin önemli bir perspektif sunmuştur.

Seminerde, Finlandiya eğitim sisteminin üç temel ilkesinin sistemin temel dayanaklarını oluşturduğu ifade edilmiştir. Bu ilkeler eşitlik ve adalet, yüksek nitelikli öğretmen yetiştirme (en az 5 yıl sürüyor) ve esneklik ve özerklik olarak belirtilmiştir. Eğitim politikasının bir parçası olarak Finlandiya, tüm öğrencilere eşit eğitim olanakları sağlamaktadır. Şehirler ve bölgeler arasında ufak farklılıklar bulunsa da her öğrenci nitelikli eğitime ücretsiz erişim hakkına sahiptir. Bu erişim; öğrencilerin tercih ettikleri yabancı diller, ders kitabı ve destekleyici materyaller ve uygulamalı eğitim etkinliklerini de kapsamaktadır. Daha da önemlisi, her öğrencinin bireysel gereksinimlerine yönelik titiz bir ihtiyaç analizi yapılmakta ve öğretmenler öğrencileri benzersiz öğrenme süreçlerinde kişiselleştirilmiş yaklaşımlarla desteklemektedir. Böylece “hiçbir öğrencinin geride kalmaması” ilkesi etkin biçimde hayata geçirilmektedir.

Öğretmen eğitimi, Finlandiya eğitim sisteminin bir diğer yaşamsal bileşenidir. Öğretmen yetiştirme programları, yüksek nitelikli ve yetkin öğretmenler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Hizmet öncesi öğretmenler, yoğun çaba gerektiren beş yıllık kapsamlı bir programı tamamlamakta; bu program, onların eğitim bağlamının önceden belirlenmiş ve sürekli geliştirilen standartlarını karşılayacak bilgi ve becerilerle donatılmasını sağlamaktadır.

Son olarak, esneklik ve özerklik ayrı bir ilke olarak belirtilse de bu kavramlar diğer iki unsurla yakından ilişkilidir. Sistem, yapısal olarak esneklik ve özerkliğe imkân tanıdığı için öğretmenler bu özellikleri sınıf içi uygulamalarına etkili biçimde yansıtabilmektedir. Öğrencilerin öğrenme süreçlerinde esnek ve özerk olmaları teşvik edilmekte; bu durum onların gelişim ve ilerlemelerine önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Ayrıca hem süreç hem de ürün odaklı bir eğitim anlayışı, öğretmenlere pedagojik esneklik tanımakta ve özerkliklerini güçlendirmektedir. Finlandiya eğitim sisteminin bu bütüncül yapısı, temel olarak veliler, öğrenciler ve öğretmenler dahil tüm paydaşların karşılıklı güven ilişkisine dayanmaktadır.

Sunum ve soru-cevap oturumu, Türkiye ve Finlandiya’daki eğitim bağlamları arasındaki benzerlik ve farklılıkları eleştirel biçimde değerlendirmemize imkân tanımıştır. Gerçek yaşam deneyimlerini ve görüşlerini bizlerle paylaştıkları için Finlandiyalı meslektaşlarımıza bir kez daha içten teşekkürlerimizi sunarız.

HIZLI ERİŞİM